Toetsingskader observatie-instrumenten

Een beschrijving van De Competentie Thermometer in relatie tot het Toetsingskader observatie-instrumenten Primair Onderwijs ten behoeve van potentiële gebruikers.

In april 2018 heeft de PO-Raad heeft de inventarisatie van (les)observatie instrumenten voor het primair onderwijs (Wijzer over Zien en Kijken) geactualiseerd. De laatste versie van deze publicatie dateert van maart 2016 en is aan grondige vernieuwing toe. Dit geldt in elk geval voor de beschrijving die bij De Competentie Thermometer is opgenomen, omdat er de afgelopen twee jaar sprake is geweest van een enorme doorontwikkeling van het instrument. Het doel van deze actualisering is om schoolbesturen zo goed mogelijk inzicht te kunnen geven in de verschillende instrumenten.

Uit de eerdere inventarisatie is gebleken dat veel instrumenten zijn gebaseerd op -in meer of mindere mate- gevalideerde bronnen, maar zelf niet altijd gevalideerd zijn. Om de kwaliteit van observatie-instrumenten voor het primair onderwijs te bevorderen en om het gebruik ervan te stimuleren, heeft het Kohnstamm Instituut op verzoek van de PO-Raad een toetsingskader ontwikkeld. Daarin wordt geconcretiseerd wat onder de term ‘beproefd observatie-instrument’ wordt verstaan. Dit kader is voor ontwikkelaars bedoeld als steun in de rug bij een kritische reflectie op het eigen instrument en kan leiden tot doorontwikkeling ervan. Tegelijkertijd moet het kader schoolbesturen en scholen ondersteuning bieden bij de keuze van een observatie-instrument dat kwaliteit heeft (een zogenoemd ‘beproefd observatie-instrument’) en dat past bij de manier waarop zij het willen gebruiken.

Het onderhavige document betreft een beschrijving van De Competentie Thermometer in relatie tot het toetsingskader dat aan scholen en schoolbesturen enerzijds en ontwikkelaars anderzijds ter beschikking is gesteld. Het toetsingskader is beschikbaar via deze link. Met behulp van deze link kunnen de beide voornoemde handleidingen (versie voor scholen en schoolbesturen én versie voor ontwikkelaars) worden gedownload. In de nieuwe Wijzer over Zien en Kijken wordt ook een beschrijving van De Competentie Thermometer opgenomen.

In de navolgende paragrafen wordt per aandachtsgebied uitleg gegeven aan de wijze waarop De Competentie Thermometer gerelateerd kan worden aan het toetsingskader. Achtereenvolgens worden de volgende vijf clusters van kwaliteitscriteria beschreven:

  • Afbakening en inhoudelijke onderbouwing;
  • Toets-technische criteria;
  • Afnamecondities;
  • Inbedding in de organisatie;
  • Randvoorwaarden.

De centrale vraag is steeds op welke wijze er bij de constructie en het bijbehorende trainingsaanbod van De Competentie Thermometer aandacht is voor de hierboven genoemde criteria. De kwaliteitscriteria in het toetsingskader variëren in zwaarte. Voor de kwaliteitscriteria die in het kader met een * zijn gemarkeerd, geldt dat (potentiële) gebruikers in ieder geval moeten kunnen nagaan in hoeverre De Competentie Thermometer voldoet aan deze minimumvereisten. Anders gezegd: de minimumkwaliteitseisen zijn met een * gemarkeerd.

Tot slot:

  • De PO-Raad maakt onderscheid tussen de begrippen ‘instrument’/‘instrumentarium’ en ‘systeem’. De Competentie Thermometer is een observatiesysteem. Dit wil zeggen dat een training onlosmakelijk deel uitmaakt van het aanbod;
  • Voor het gemak van de lezer worden hierna per onderdeel alle criteria uit het toetsingskader vermeld. Er is al enig voorwerk verricht door scores toe te voegen. Het is uiteraard aan de (potentiële) gebruikers om zelf te oordelen of deze scores correct zijn. De navolgende tekst betreft zoals eerder gezegd een beschrijving van De Competentie Thermometer in relatie tot het toetsingskader. Deze beschrijving bevat een aantal hyperlinks die verwijzen naar relevante informatie op de website van De Competentie Thermometer of naar informatie op andere websites met betrekking tot het genoemde aandachtsgebied.